Sürekli hırçınlık, sinirlilik, geçimsizlik, kavgacılık, okuldan kaçma, çalma, yangın çıkarma, sürekli başkaldırma ve kuralları çiğneme gibi belirtiler davranış bozukluğu olarak nitelendirilir. Davranış bozuklukları, çocuğun çeşitli ruhsal ve bedensel nedenlere bağlı olarak, iç çatışmalarını davranışa aktarması sonucu ortaya çıkar. Başka bir deyişle,bu çocukların çevreleriyle ilişkileri sürekli olarak gergin ve sürtüşmelidir.
DAVRANIŞ BOZUKLUĞU TEDAVİSİ İÇİN ÖNERİLER
Çocukların sorun alanlarını, diğer çocuklardan farklı ve güçlü yanlarını belirlemek, neler yapılacağı konusunda ailelere ve öğretmenlere yardımcı olabilir. Sorun alanlarını bilmek çocukların gereksinimlerine yanıt verebilmek için gereklidir. Bu gereksinimlere yanıt verirken çocukların güçlü ve zayıf yönlerini bilmek davranış problemini aşmada yardımcı olabilir.
Çocuğun yakın çevresi (Ebeveynleri, öğretmeni) sorunu tam olarak bilmelidir. Sorunun çözümü için yakın çevre işbirliği içinde olmalı ve tutarlı davranılmalıdır.
Çocuk için aşırı beklentiler çocuğu bir bıkkınlık içine sokabilir. Aynı zamanda beklentileri en aza indirmek çocuğun ilerlemesine engel olabilir.
Çocuğun davranış problemini aşma girişimleri sırasında çocuk zorlanır ya da sıkıntıya girerse, gerginliği azaltmak ve öfkesini engellemek için çocuğa yardım edilmesi, ona cesaret verilmesi gerekmektedir. Ancak önceden koyulan yasak ve kuralların bozulmamasına dikkat edilmelidir. Bunun yanında çocuğun küçük olumsuz davranışları görmezden gelinip olumlu davranışları özendirilebilir.
Kesin olarak yapılması istenmeyen davranışlarla , yapılmasına izin verilen davranışlar çocuğa net bir şekilde açıklanmalıdır. Ve bu konuda kararlı olunmalıdır.
Çocuğa açık ve kesin yönergeler verilmeli isteğin yerine getirilip getirilmediği izlenmelidir.
Aile ev dışında çocuğun sosyal ve sportif faaliyetlere katılmasına yardımcı olunmalı, bu faaliyetlerin çocuğa zorlayıcı yük getirmemesine ve keyif almasına özen gösterilmelidir.
Ev içinde, sınıfta sorumluluklar verilmeli bu sorumluluklar yerine getirildiğinde çocuk ödüllendirilmelidir.
Çocuğa davranış problemi hakkında gerekli açıklamalar yapılmalı, ancak azarlamaktan, eleştirmekten, küçük düşürmekten kaçınılmalıdır.
Doktor, öğretmen ve aile bir işbirliği içerisinde olmalı sorunun çözümü için beraber hareket edilmelidir.
Doktor tarafından ilaç tedavisi uygun görülmüşse, doktora akla takılan her şey sorulmalı çocuğa gerekli açıklamalar yapılmalıdır.
Ayrıca davranış bozuklukları tedavisinde Davranışçı psikoloji akımının da öğretileri kullanılabilir. sembolik pekiştirme, marka pekiştirme gibi tekniklerde istenmeyen davranışı ortadan kaldırmada kullanılabilir.
Sembolik pekiştirme de çocuğun görebileceği bir yere haftanın günlerinin de belirtildiği bir çizelge yapılıp asılır, çocuğun yaptığı her olumlu davranış çizelgeye işlenir. Aynı zamanda istenmeyen davranış ta çizelgeye işlenir. Haftanın sonunda olumlu davranış ödüllendirilir. Olumsuz davranış ödülden mahrum bırakılır. Ceza kavramı yoktur. Sadece ödülden mahrum bırakma vardır. İlk haftalarda koşulsuz ödüllendirme vardır. Bir anlamda çocuğun ödülün keyfine varması amaçlanır. Daha sonra olumsuz davranış tekrarlandığında ödülden mahrum bırakma başlar. Bu yolla olumsuz davranışın giderek azalması ve ortadan kalkması sağlanmaya çalışılır.
Marka pekiştirme sembolik pekiştirmenin temel varsayımlarından yola çıkar. Amaç yine olumsuz davranışı olumlu davranışı ödüllendirerek ortadan kaldırmaktır. Sembolik pekiştirmeden farklı olarak bu teknikte marka kullanılır. Çocuğun yaptığı olumlu davranışa marka (tavla pulu, taso gibi) verilir. Bir hedef belirlenir örneğin ( 20 markaya bir oyuncak alınması gibi). Çocuk her olumlu davranışta marka kazanıp, toplayarak belirlenmiş hedefe (Ödüle) ulaşmaya çalışır. Yaptığı istenmeyen davranışta kazanılan marka geri alınır. Yani ödülden mahrum bırakılır. İlk haftalarda sürekli kazanım vardır. Bu yolla olumsuz davranış ortadan kaldırılmaya çalışılır.
0 yorum:
Yorum Gönder